The Broken Circle Breakdown - vẻ đẹp của sự đau đớn

 

Tác phẩm của điện ảnh Bỉ, được đề cử “Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất” tại Oscar 2014, là một câu chuyện gia đình có lối kể độc đáo và mang đậm màu sắc tâm linh.

Hai nhân vật chính gặp nhau thật tình cờ. Anh là nhạc sỹ chơi bluegrass, còn cô là nghệ sỹ xăm hình. Anh nói nhiều về cuộc sống đam mê, còn cô thích lắng nghe hơn. Anh lãng mạn, theo thuyết vô thần, còn cô sống thực tế với một đức tin của riêng mình. Cuộc tình của họ xoay quanh những bản nhạc đồng quê và những buổi diễn cùng dàn nhạc ăn ý mà cá tính với giọng ca trong vắt của cô trên nền banjo anh gảy. Cô bé Maybelle dễ thương là thành quả của mối tình đầy khác biệt nhưng đẹp đẽ này. Nhưng quá ác nghiệt cho Didier và Elise, Maybelle mắc căn bệnh ung thư khi mới có 7 tuổi. 

The Broken Circle Breakdown dành những phút đầu tả cuộc chiến đấu không cân sức giữa Maybelle với căn bệnh hiểm ác, những cảnh trị liệu đều được miêu tả trực diện khiến người xem không thể không thương xót cô gái bé bỏng phải chịu quá nhiều đau thương. Ở hai bên là Didier và Elise, họ hiện diện gần như mọi lúc với cô bé trong bệnh viện nhưng sau mỗi cuộc phẫu thuật, họ chỉ mang về niềm vui tinh thần thay vì gánh đỡ nỗi đau thể xác cho con gái mình. Những cảnh hàng ngày lướt qua, Maybelle thêm tiều tụy trong khi đôi vợ chồng luôn cố vui vẻ để làm dịu đi nỗi đau khủng khiếp cô béphải trải qua. Sự đối lập này không khỏi khiến người xem rơi nước mắt. 

Xen kẽ với câu chuyện tiền đề là những hồi ức của hai vợ chồng về những ngày họ mới yêu nhau tới những ngày khi họ sống chung một mái nhà. Những mẩu chuyện nhỏ được nối xen kẽ thành một chuỗi đoạn phim có nhiều tầng cảm xúc khác nhau, lúc nồng nhiệt của tình yêu khi đầm ấm với tiếng cười trong ngày sinh nhật của Maybelle, lại có nỗi buồn đau đớn trở về những ngày đầu Maybelle có dấu hiệu suy sụp. Ngoài cô bé gái, những bài hát bluegrass cũng là sợi dây liên kết những đoạn phim với nhau, đẩy mạch phim trôi chảy mà không hề cứng nhắc dù chúng không theo thứ tự thời gian nào. 

Cùng với những bản nhạc đưa đẩy, mối quan hệ giữa Didier và Elise được phát triển rất khéo léo để tránh “lối mòn” xoay quanh bi kịch cuộc sống như các phim về gia đình khác – Blue Valentine hay Pay It Forward. Cũng như khi họ, hai con người vô tư, phải chấp nhận cuộc sống hôn nhân khi có Maybelle xuất hiện, căn bệnh hiểm nghèo của cô con gái cũng thử thách những khác biệt về cách suy nghĩ và đức tin mà trước đây là gia vị để tình yêu họ thêm mặn nồng.

Khán giả sẽ bất ngờ khi thấy càng tới cuối phim, căn bệnh của Maybelle trở thành trung tâm một cuộc tranh cãi về đức tin hơn là một điểm giao của hai phía đối lập tạo nên một cái kết hoàn hảo. Những chi tiết về hai phía nghị luận được hai nhân vật Didier & Elise bày tỏ từ những chi tiết nhỏ như việc dùng miếng dán để dọa đàn chim bồ câu tới những tranh cãi về linh hồn sau cái chết. Chạy trên nền nỗi đau về Maybelle, những điểm khác biệt xuất hiện ngày một dày đặc khiến những bản ca đồng quê cũng không thể hàn gắn hai người. 

Những buổi biểu diễn dần có sự gượng gạo và chút gì đó như hối hận trong mỗi người mà không ai có thể thừa nhận bởi họ đã sống và tin vào tôn giáo của mình quá lâu để từ bỏ. Để đến phút cuối, khi phim “thả” khán giả với thực tại của hai nhân vật, những đoạn phim phi tuyến tính được kết nối có phần ngẫu hứng trở thành niềm thương tiếc lớn nhất của Didier và Elisa. Thực tại vô hồn và trắng bệch vô cảm ấy đối lập hơn cả với quá khứ ấm áp như sự bất đồng cảm tính đã xâm phạm và làm mờ tình yêu giữa họ. 

Với cách kể phá cách và thiên về cảm xúc hơn nội dung, The Broken Circle Breakdown thành công với hai màn trình diễn ấn tượng của Johan Heldenbergh vai Didier và Veerle Baetens. Họ thể hiện rất rõ không những cách nam giới và phụ nữ phản ứng về nỗi đau trong hôn nhân, mà còn đẩy câu thoại và phong thái của nhân vật đi theo những mâu thuẫn họ mang trong lòng về tôn giáo và đạo đức. Ban nhạc The Broken Circle Breakdown Bluegrass Band cũng giúp những thang bậc cuộc sống trong phim thêm màu sắc với các ca khúc của mình. Tuy các màn biểu diễn xuất hiện khá nhiều nhưng cách thể hiện có chiều sâu của hai diễn viên chính khiến chúng mang sức nặng về biến chuyển tâm lý hơn, điển hình là khi Didier rơi nước mắt nghe Elise thể hiện Wayfaring Stranger trên nỗi đau mất mát. 

Bài hát Will The Circle Be Unbroken với tiết tấu nhanh đã mở đầu phim. Do Didier hát chính, lời ca nhạc phẩm này khá tâm linh “Liệu vòng tròn có đứt sau ngày qua ngày, ôi Chúa? Sẽ có một ngôi nhà tốt hơn đợi trên trời cao, ôi Chúa” được lặp lại ở điệp khúc. Bộ phim đi sâu vào hệ quả khi mạng sống mất đi (vòng tròn đứt) và cách con người bộc lộ những quy chuẩn cốt lõi của mình để đối mặt với nỗi đau. 

Nặng về tâm lý và cả những vấn đề xã hội nóng hổi, The Broken Circle Breakdown vận dụng tình yêu gia đình cho những cá nhân trong phim và cả khán giả cân nhắc những ý kiến của riêng mình. Tham vọng đi xa hơn một câu chuyện gia đình đơn thuần khiến bộ phim có giọng kể thuyết phục và những nhân vật lôi cuốn dù có thể khiến vài chi tiết hơi khó tin. Tuy vậy, cùng với những màn diễn xuất đầy ấn tượng Felix Van Groeningen đã giúp The Broken Circle Breakdown tiến xa hơn về lớp ý và để lại những câu hỏi đáng suy nghĩ nhất cho người xem. 

Đạo diễn: Felix Van Groeningen

Kịch bản: Felix Van Groeningen

Diễn viên chính: Veerle Baetens & Johan Heldenbergh

Nước sản xuất: Bỉ 

Bài gốc được đăng trên VNExpress Giải trí ngày 21/02/2014