Bạn Tôi Là Fan Cuồng*

Hôm nay, đứa bạn gửi mình một bài viết về kỹ xảo của The Hobbit. Nó không học Điện ảnh, cũng không hay bình luận phim thành bài hoàn chỉnh. Về ý chính thì bài không hề khách quan vì là fan của series LOTR, nó viết với mong muốn duy nhất là kỹ xảo của phim đoạt giải Oscar năm nay. Nhưng đây là một bài viết hay: đi sâu vào các chi tiết kỹ thuật chuyên môn, thuật ngữ rõ ràng, có nghiên cứu, tham khảo nhiều nguồn đối hoặc giống nhau để đóng góp cho ý chính, hơn hết là ý văn rất hình ảnh và sâu sắc. Về mặt fan thì nó đúng kiểu fan cuồng đấy: sưu tầm ảnh có, spam post về thần tượng có, fanfiction viết không ngừng, chửi bất cứ ai cho rằng thần tượng mình không tốt, khóc lóc và uống bia say túy lúy vì thần tượng thua giải.

Nhưng chưa bao giờ mình thở dài vì cái độ cuồng của nó, kể cả khi nó vừa spam feed mình với hàng đống ảnh. Mình thậm chí còn mày mò photoshop cho nó một cái ảnh Hobbit lởm dã man, xong ngồi đọc đi đọc lại đoạn nó gào rú yêu mình trên Facebook mà cười tủm tỉm rất trắng trợn.

Bây giờ ngồi viết những dòng khen ngợi này vì đang nghĩ về việc (làm fan của) văn hóa "cao" "thấp", là việc mình cũng đã suy nghĩ rất nhiều, giờ lại đúng lúc mùa giải đang nóng.

Thế nào là văn hóa “cao” văn hóa “thấp”? Nhạc nào đáng nghe, nhạc nào đáng chê? Phim nào hay, phim nào dở?

Rồi ca sỹ nào hát hay, diễn viên nào. . . Ôi thôi, sang đến người nổi tiếng thì đúng là một chảo hỗn loạn. Đơn giản vì người nổi tiếng phần lớn tham gia vào hai mặt: nghệ thuật và hình ảnh cá nhân. Fan yêu một hay yêu hai mặt thì cũng luôn rộn ràng với tất cả những gì dính tới cái tên họ. Và dĩ nhiên fan sẽ luôn bảo vệ sự nghiệp của thần tượng, chả ai nói thần tượng mình chỉ biết tạo dựng hình ảnh mà chả có cái tài năng gì. Nhưng thỉnh thoảng ý nghĩ về văn hóa “cao” “thấp” lại dấy lên (dù cái sự chia cắt này nghe đã buồn cười), thế là ta thỉnh thoảng nghe những câu như “vâng anh yêu của tôi chỉ hát thế thôi” hoặc “thần tượng tôi toàn đóng phim nghệ thuật tư duy chứ không phải để lừa tình như bọn này kia” (đã xuyên tạc). Rốt cuộc thì ai hơn ai?

Mỗi người một sở thích – ai cũng bảo thế – nhưng ý kiến về fan của mình thì đang chỉ có một. Vì sao mình quý người bạn này cho dù hình tượng fan cuồng là khỏi bàn? Đơn giản vì không bao giờ nó nói rằng The Hobbit hay LOTR “chỉ thế thôi”, chưa bao giờ nó nói về sở thích của nó mà rồi nói thêm “đừng đánh giá tôi”. Mà quan trọng hơn hết, như bài viết vậy, nó có thể nói lý do rõ ràng tại sao những thứ ấy đáng được quan tâm. Những lý do được bổ sung bằng kiến thức chuẩn xác chứ không phải chỉ bốc đồng chủ quan – để một đứa đang hùn hùn ủng hộ Life of Pi cũng phải suy ngẫm.

Như thế, nếu văn hóa “cao” hay “thấp” là phụ thuộc vào fan, sao không thể đứng lên vạch rõ cái cao, cái đẹp của thứ nghệ thuật và những con người mình hâm mộ cho người khác? Để rồi cả khi biết những cái “xấu” của họ, ta vẫn có thể gọi đó là những sở thích “tội lỗi” (guilty pleasure) của riêng mỗi người. Ít nhất đối với đứa thích lắng nghe như mình, những chia sẻ đó thú vị và gần gũi hơn những ngúng nguẩy “ừ ừ biết là dở rồi”. Nếu không thêm được bạn thì ít nhất cũng có thể vơi những định kiến và thù hằn đi một chút.

Tất cả là ý kiến cá nhân, và không vì thế những fan khác mình biết nhưng không đề cập ở đây là không đáng trân trọng – cho dù họ không làm những điều trên thì cũng chẳng sao. Bởi luật lệ đề ra cũng chỉ để bị phá bỏ – mình chứ có phải Frank Martin đâu – và nó lại nằm dưới một cái luật to hơn của mình: bạn bè đã thân thì sẽ phải chấp nhận cả mặt “tốt” lẫn “xấu” của nhau.

HẾT!

 *Dựa theo tựa phim Vợ Tôi Là Gangster (Cho Jin Gyu, 2001) của Hàn Quốc.